0-12 μηνών:
- Ξεκινούν να αναζητούν και να ασχολούνται με βιβλία φτιαγμένα από μαλακά υλικά
- Κοιτούν κι αγγίζουν τις εικόνες των βιβλίων
- Προσπαθούν να βοηθήσουν στο γύρισμα των σελίδων ενός βιβλίου
- Παράγουν ήχους ή ανταποκρίνονται θετικά στο άκουσμα της αγαπημένης τους ιστορίας
12-36 μηνών:
- Ονομάζουν οικεία πρόσωπα ή αντικείμενα των εικόνων του βιβλίου
- Απαντούν σε σύντομες ερωτήσεις για το τι βλέπουν στις εικόνες
- Επαναλαμβάνουν αγαπημένες τους ατάκες από τα βιβλία
- Παριστάνουν ότι διαβάζουν ξεφυλλίζοντας βιβλία
- Αναγνωρίζουν τα αγαπημένα τους βιβλία από τα εξώφυλλα
3-4 ετών:
- Κρατούν το βιβλίο με το σωστό τρόπο
- Κατανοούν ότι οι λέξεις λένε μια ιστορία
- Κατανοούν ότι τα κείμενα διαβάζονται από αριστερά προς τα δεξιά κι από πάνω προς τα κάτω
- Αφηγούνται ιστορίες που άκουσαν
- Αναγνωρίζουν ορισμένα από τα γράμματα της αλφαβήτου
- Ξεκινούν να αντιλαμβάνονται ότι τα γράμματα αντιστοιχούν σε ήχους
- Ίσως να μπορούν να αναγνωρίσουν μικρές λέξεις που συναντούν συχνά ή το όνομά τους
5 ετών:
- Διαβάζουν ορισμένες λέξεις
- Αντιστοιχίζουν λέξεις που ακούν με λέξεις του κειμένου
- Αντιστοιχίζουν γράμμα με φώνημα
- Λένε τα ποιος, πού, πότε, πώς, γιατί μιας ιστορίας
- Βάζουν μια ιστορία σε σειρά είτε ξαναλέγοντάς τη είτε με τη βοήθεια εικόνων
- Μαντεύουν τη συνέχεια της ιστορίας
- Αναζητούν να διαβάσουν βιβλία ως διασκέδαση
- Απαντούν σε βασικές ερωτήσεις του κειμένου που διάβασαν
- Αφηγούνται και προσπαθούν να γράψουν τις δικές τους ιστορίες
6-8 ετών:
- Αναγνωρίζουν πάνω από 200 λέξεις περίπου
- Όταν συναντούν άγνωστη λέξη, χρησιμοποιούν τις γειτονικές λέξεις, το νόημα του κειμένου, τις εικόνες, κτλ για να την κατανοήσουν
- Αυτοδιορθώνονται
- Απαντούν σε ερωτήσεις του κειμένου που απαιτούν σύνθετη σκέψη
- Γράφουν πιο απαιτητικές και πολύπλοκες ιστορίες
9-13 ετών:
- Αναγνωρίζουν λέξεις χωρίς δισταγμό
- Μετακινούνται από το «μαθαίνω να διάβαζω» στο «διαβάζω για να μαθαίνω»
- Διαβάζουν για κάποιο σκοπό (για διασκέδαση, για να μάθουν κάτι, κτλ)
- Αντιλαμβάνονται και χρησιμοποιούν με επιτυχία μεταφορές, παρομοιώσεις, κτλ
- Εντοπίζουν και εκφράζουν την κεντρική ιδέα του κειμένου
- Συνοψίζουν την ιστορία που διάβασαν
14-17 ετών:
- Αντιστοιχίζουν τα γεγονότα της ιστορίας που διαβάζουν με συμβάντα της ζωής τους
- Χρησιμοποιούν διαφορετικά ύφη ανάγνωσης
- Εντοπίζουν και αναλύουν τα κίνητρα των χαρακτήρων μιας ιστορίας
- Εξάγουν συμπεράσματα από την ιστορία που διάβασαν
- Αναλύουν, συνθέτουν κι αξιολογούν ιδέες του κειμένου
- Υποστηρίζουν μια θέση χρησιμοποιώντας παραδείγματα από το κείμενο
Τα παραπάνω αναγνωστικά ορόσημα δεν αποτελούν διαγνωστικό εργαλείο της αναγνωστικής ικανότητας ενός παιδιού. Ωστόσο, αν το παιδί καθυστερεί ή δυσκολεύεται να τα κατακτήσει, καλό θα είναι να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.